คำเตือน :
สิ่งที่จะเขียนต่อไปนี้ อาจมีการสะกดผิดในหลายๆจุด เนื่องจากเอกสารอ้างอิงแต่ละฉบับเขียนไม่สอดคล้องกัน
ข้าพเจ้าพยายามเลือกใช้คำที่สอดคล้องไปในทางเดียวกันให้มากที่สุดเท่านั้น จึงอาจไม่ตรงกับเอกสารที่ท่านเคยอ่านมา
เอนทรี่นี้เพียงแต่แนะนำให้พอเป็นไอเดีย มิได้ลงลึกในรายละเอียดสักเท่าใด
หากผู้ใดสนใจ แนะนำว่าให้นำชื่อของภพภูมิไป search หาในกูเกิ้ลดู จะพบแหล่งข้อมูลมากมายทีเดียวครับ
ปล.อ่านแล้วอย่าเพิ่งรีบบวชหนีไปไหนล่ะครับ (ฮา)
ไตรภพ
ภพ หมายถึง โลกอันเป็นที่อยู่ของหมู่สัตว์
มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 3 ภาพ ได้แก่ กามภพ รูปภพ อรูปภพ
กามภพ มีทั้งส่วนที่เป็น สุคคติ และ ทุคคติ
ส่วนที่เป็นทุคคตินั้นคือขุมนรกทั้งหลาย อันประกอบด้วย มหานรก และ อุสสทนรก
ส่วนที่เป็นสุคคตินั้นเป็นที่อาศัยของเหล่าเทพเทวดา เสวยสุขกัน ณ ที่นี้
ส่วนมนุษย์นั้นอาศัยในภูมิที่อยู่ตรงกลางระหว่างทั้งสอง จึงต้องพบกับทั้งความสุขและความทุกข์
รูปภพ เป็นที่อาศัยของเหล่าพรหม แบ่งได้เป็นหลายขั้น แต่ละขั้นมีชั้นย่อยๆรวมทั้งหมด 16 ชั้น
บางแหล่งข้อมูลจะพบว่า เวหัปผลาภูมิ นั้นอยู่สูงกว่า อสัญญีสัตตาภูมิ
แต่ในความเป็นจริงแล้วทั้งสองชั้นนี้อยู่สูงเท่ากัน เพียงแต่อยู่ห่างไกลกันมากเท่านั้น จึงมิถือว่าเหนือล้ำกว่ากัน
อรูปภพ พรหมที่มาถึงขั้นนี้แล้วจะไม่มีรูปร่าง มีเพียงแต่จิตวิญญาณเท่านั้น
แต่ด้วยเพราะยังมีสิ่งที่ยึดเหนี่ยวตนให้เกิดเป็น "ตัวตน" จึงยังไม่ถึงขั้นนิพพาน
หากจะหลุดพ้นจากภพภูมิทั้งหลายเหล่านี้ได้ ที่สุดแล้วต้องบรรลุอรหันต์และดับขันธ์นิพพานเท่านั้น
กล่าวคือ สิ่งที่สูงกว่านี้มีเพียงแต่ นิพพาน อันเป็นเป้าหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนานั่นเอง
...
..
.
ทีนี้มาดูทางฝั่งญี่ปุ่นกันบ้าง
อ้างอิง : Wikipedia 三界
อย่างที่เราพอจะทราบกันว่า ศาสนาพุทธของญี่ปุ่นกับของเรานั้นต่างกันพอสมควร เนื่องจากศาสนาพุทธในญี่ปุ่นนั้นเป็นนิกายชินโต
ในส่วนของภพภูมินั้น ก็มีความต่างจากเราเช่นกัน
โดย มนุษย์ ไม่ได้ถูกจัดอยู่ใน มนุสสภูมิ เหมือนเช่นของไทย แต่ไปอยู่ร่วมกับเดรัจฉานและเปรตใน อุสสทนรก แทน
ในขณะที่ของไทยเชื่อว่ามนุษย์อยู่ตรงกลางระหว่างความสุขและความทุกข์.....ก็นะ สุดแต่จะคิด
ญี่ปุ่นอาจมองว่า หากมนุษย์ไม่เพียรทำความดีก็จะไม่มีวันพบกับความสุข ก็เป็นได้ ซึ่งถ้าสอนกันมาแบบนั้น มันก็อาจจะดีก็ได้แฮะ = w=)a
อีกจุดหนึ่งที่ต่างกันมากคือ จตุตถญาณภูมิ ซึ่งทางญี่ปุ่นมิได้ใส่ใจเรื่องการแบ่งแยก สุทธาวาสภูมิ เป็นพิเศษ (แต่ก็แบ่งนะครับ)
นอกจากนี้ใน จตุตถญาณภูมิ ยังมีชั้นภูมิเพิ่มมาอีก 2 ชั้น คือ อนัภรากาภูมิ และ ปุนยปรัสวาภูมิ
ซึ่งจากข้อมูลอ้างอิงหลายๆแหล่ง กระผมได้ทำแผนภูมิขึ้นมาเทียบ ดังนี้ครับ
(ต้องย่อขนาดภาพ ตัวอักษรอาจจะแลดูขาดๆหายๆ ต้องขออภัยอย่างยิ่งครับ)
(ลิงค์แบบเต็ม TH / JP)
กลับมาเอี่ยวกับโทโฮซักหน่อย
有頂天 เป็นสวรรค์ชั้นที่ 4 ของอรูปภพ อันหมายถึงสวรรค์ชั้นสูงสุด ซึ่งเป็นรองเพียงนิพพาน นั่นเอง
ชื่อเรียกแบบไทยคือ เนวสัญญานาสัญญายตนภูมิ ซึ่งในไทยหมายถึงการไม่มีสิ่งผูกมัด(สัญญา)หรือก็คือร่างเนื้อ
คงเหลือเพียงดวงจิตให้พอเป็นตัวตนเรียกขานได้เท่านั้น
เมื่อสิ้นอายุขัยในสวรรค์ชั้นนี้แล้ว ก็เท่ากับบรรลุนิพพาน
แต่ในญี่ปุ่นนั้นจะมุ่งเน้นไปที่เรื่องของการละกิเลส
เนื่องจากในสวรรค์แต่ละชั้นที่ผ่านมา เป็นเพียงการเสวยสุขบนผลบุญที่ตนทำมาเท่านั้น มิได้หมายถึงการบรรลุแก่นแท้แห่งธรรมแต่อย่างใด
เทวดาผู้อาศัยในเนวสัญญานาสัญญายตนภูมิของญี่ปุ่นนั้น ได้ละกิเลสมหาภาคแล้ว หากแต่ยังเหลือกิเลสจุลภาคให้ว้าวุ่นใจ
เมื่อสละกิเลสทั้งสิ้นได้แล้ว ยามถึงเวลาสิ้นอายุขัยก็จะบรรลุนิพพาน ไม่ต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีก
สาธุ
.........................................................................................................................................................................................
