ก็ยังคงเป็นปัญหาที่ถกเถียงกันไม่จบไม่สิ้น กับชื่อของกระต่ายจอมป่วน てゐ
ว่ามันอ่านว่า เทวิ (Tewi) หรือ เทอิ (Tei) กันแน่ ?
อันที่จริงผมเองก็เข้าใจวิธีอ่านมานานแล้ว แต่ถ้าจะอธิบาย มันก็ค่อนข้างยาว ผมจึงไม่เคยคิดจะเขียน
แต่หลังจากที่ได้พูดคุยกับสหายร่วมอุดมการณ์โทโฮท่านหนึ่ง เกี่ยวกับการใช้อักษรตัวนี้อย่างจริงจัง
ทำให้สรุปได้ว่า ผมจำเป็นต้องเขียนอธิบาย เพราะผมกับสหายรู้กันอยู่แค่สองคน มันไม่เพียงพอ
แต่ก่อนหน้านั้น เรามาเรียนภาษาญี่ปุ่นกันสักหน่อยดีกว่า
ตัวอักษร ゐ นั้นจัดอยู่ในหมวด わ (ว.)
ซึ่งในรูปแบบฮิรากานะ ประกอบด้วยอักษรดังนี้ : わ(อะ) ゐ(อิ) ゑ(เอะ) を(โอะ)
ส่วนในรูปแบบคาตะคานะ ประกอบด้วย : ワ(อะ) ヰ(อิ) ヱ(เอะ) ヲ(โอะ)
โดยในอักษรหมวดนี้ไม่มี อักษรเสียงสระ อุ (ว. + อุ) เหมือนอย่างอักษรหมวดอื่น
อ่านถึงแค่ตรงนี้ ท่านอาจคิดว่า
ถ้าอย่างนั้น ゐ ก็คือ (ว. + อิ)
ซึ่งก็ไม่ผิด แต่ก็ไม่ถูกครับ
สาเหตุก็คือ คนญี่ปุ่นนั้นออกเสียง วิ แบบคนไทยไม่ได้ครับ
คนญี่ปุ่นสามารถออกเสียง สุ ได้ และมีอักษร す เพียงตัวเดียวก็เพียงพอในการแทนเสียง สุ
คนญีปุ่นสามารถออกเสียง ชิ ได้ และมีอักษร し เพียงตัวเดียวก็เพียงพอในการแทนเสียง ชิ
แต่คนญี่ปุ่นออกเสียง ชุ ชะ ไม่ได้ด้วยตัวอักษรเดียวครับ
เค้าจึงประสมอักษรสองตัวเข้าด้วยกันคือ (ชุ) しゅ / (ชะ) しゃ
นอกจากนี้ยังมีเสียงพยางค์เดียวเสียงอื่นๆอีกมากมายครับ ที่อักษรญี่ปุ่นเพียงตัวเดียวไม่สามารถแทนเสียงได้อย่างสมบูรณ์
และนั่นก็เกิดขึ้นกับเสียง ゐ เช่นเดียวกันครับ
ทั้งนี้เพราะตัวอักษร ゐ นั้น ในยุคอดีตกาลนานเกินพันปีมาแล้ว มักใช้อยู่ 2 แบบคือ
1. ใช้ในอักษรคันจิหลายตัว (ซึ่งปัจจุบันนั้นเปลี่ยนมาใช้ อิ แทนไปหมดแล้ว)
2. ใช้ร่วมกับอักษรตัวอื่น เพื่อให้การแทนเสียงภาษาจีนเป็นไปอย่างสมบูรณ์ เช่น ควี่ กวี้ ซวี่ สวี้
ซึ่งลักษณะเสียงของมันจะต่างจาก อิ แต่ก็ไม่ใช่ วิ เสียทีเดียว
โดยทางญี่ปุ่นนั้นได้ระบุลักษณะการออกเสียงของมันว่า ใกล้เคียงกับ ウィ (อฺวิ)
ส่วนในแง่ของโฟเนติคนั้นเทียบเสียงได้เท่ากับ ɰi
(ปล.ถ้า Browser ของท่านมองไม่เห็นตัวอักษร ɰ ให้ลองก็อปปี้ไปใส่ใน Address Bar ของ Browser หรือใส่ใน notepad ดูครับ)
สำหรับท่านที่สงสัยว่า ɰi เนี่ยมันออกเสียงอย่างไรกันแน่ ? ขอให้ลองโหลดไฟล์เสียงนี้ไปฟังดูครับ
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Wi_%28Japanese%29.ogg
ซึ่งหากเราตั้งใจฟังแต่เพียงช่วงแรก เราจะได้ยินเป็นเสียง อ.
แต่ถ้าเราตั้งใจฟังแต่เพียงช่วงหลัง เราจะได้ยินเป็นเสียง ว.
ซึ่งถ้าเราฟังจับเสียงทั้งหมดในคราวเดียว ก็จะเข้าใจลักษณะเสียงของอักษรตัวนี้ครับ
สำหรับท่านที่ไม่รู้ว่าจะออกเสียงอย่างไร แนะนำว่าให้ลองออกเสียง [อุ] แล้วรีบลากเป็น [อิ]
เอาแบบให้เร็วจนฟังเป็นพยางค์เดียวเลย ก็จะได้เสียงของตัวอักษร ゐ ออกมาครับ
ด้วยความที่มันพูดออกเสียงก็ยาก ฟังแยกเสียงก็ยากนี้เอง ที่ทำให้เกิดความสับสนว่ามันคือ อิ หรือ วิ กันแน่
ยิ่งในภายหลังได้เกิดปัญหาเรื่องการออกเสียงที่ทำให้สับสน ระหว่าง อิ ฮิ และ อฺวิ
ในที่สุด ก็มีการประกาศในปี 1946 ให้ตัวอักษร อฺวิ นั้น ถูกแทนที่ด้วยอักษร อิ ไปเสียให้หมด
ทำให้ไม่ค่อยพบว่ามีการนำมาใช้งานในปัจจุบัน
ทีนี้เรามาดูกรณีอื่นกันบ้าง นั่นคือ คำทับศัพท์
อย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่า ゐ ออกเสียงใกล้เคียงกับ ウィ ที่สุด
ซึ่งทางญี่ปุ่นเองก็ใช้ ウィ ในการแทนเสียงคำทับศัพท์ วิ อย่างสมบูรณ์ เช่นคำว่า
ウィキペディア วิคิเพเดีย
ウィングガンダム วิงกันดัม
แต่ ! อย่าเพิ่งคิดว่า ゐ อ่านว่า วิ เพราะ ウィ อ่านว่า วิ ครับ
ทั้งนี้ทั้งนั้นก็เนื่องจากมันเป็น คำทับศัพท์ ครับ
คนญี่ปุ่นนั้นใช้ตัวอักษรคาตะคานะ ในการเขียนคำทับศัพท์
ซึ่งบางครั้งก็จงใจเพี้ยนเสียงอักษร เพื่อให้ได้เสียงของคำต่างประเทศครับ เช่น
シ ชิ ==> ซิ
チ ฉิ ==> ทิ
ツ ทสึ(ทสุ) ==> ทู
ดังนั้นจึงไม่อาจเอาคำต่างประเทศมาใช้เป็นมาตรฐานในการระบุเสียง ウィ ได้ครับ
กลับมาที่ โทโฮ
1. ตกลงชื่อของตัวละครตัวนี้อ่านว่า ?
---ท่าน ZUN เขียนว่า てゐ ไม่เคยเปลี่ยน ดังนั้นอ่านว่า เท - อฺวิ ครับ
2. แต่ท่าน ZUN เขียนว่า Tewi และ Tei ?
---วิธีเขียนที่ถูกต้องที่สุดคือ ɰi ซึ่งไม่สามารถพิมพ์ได้ด้วยคีย์บอร์ด ต้องเปิดหาใน Character Map
---และ ɰ นั้นไม่สามารถแสดงผลได้อย่างสมบูรณ์ในหลายๆโปรแกรม หรือ Browser หรืออีเมล์ หรือบางทีแม้แต่ในเกมก็เช่นกัน
---มันน่าจะง่ายกว่า ถ้าเลือกใช้ตัวอักษรภาษาอังกฤษ อย่าง w หรือ i
3. ถ้างั้นทำไมต้องเป็น wi ?
---เพราะ ゐ อยู่ในอักษรหมวด ว. จึงไม่แปลกถ้าจะเลือกใช้ w
4. แล้วทำไมต้องแก้เป็น i ?
---อาจเพราะคำนึงถึงประกาศ 1946 และสภาพการใช้งานจริงในสังคมปัจจุบัน จึงเปลี่ยนมาเขียนด้วย i ?
---หรือบางที ท่าน ZUN อาจต้องการเล่นมุขพ้องเสียงคำว่า てゐ กับ てい (亭) ที่แปลว่า เรือน
---ซึ่งจะทำให้ชื่อเต็มๆของเธอกลายเป็น อินาบะเทย์ (เรือนอินาบะ)
---แต่เพราะคนส่วนใหญ่ไม่เข้าใจมุขนี้ ก็เลยเปลี่ยนจาก wi เป็น i ?
---หรืออาจเป็นเพราะทดลองออกเสียงซ้ำๆดูแล้วคิดว่า i น่าจะเหมาะกว่า ? หรืออาจเป็นเพราะสาเหตุอื่นๆ ?
---ซึ่งสาเหตุที่แท้จริงนั้น คงมีแต่ท่าน ZUN ที่ทราบ ผมแค่นำเสนอไอเดียที่เป็นไปได้เท่านั้น
5. งั้นเราควรเขียนว่าอะไรดี ?
---เราควรอ้างอิงข้อมูลล่าสุดเสมอ ดังนั้นควรเขียนว่า Tei เทอิ ครับ
6. แล้วเราควรออกเสียงชื่อเธอว่าอะไร ?
---เท อฺวิ
---แต่ถ้ารู้สึกว่ายุ่งยากชิบเผง... ...จะพูดว่า เทอิ หรือ เทวิ ผู้ฟังก็รู้และเข้าใจว่าสื่อถึงตัวละครตัวไหนอยู่ดีนั่นล่ะครับ
สรุป
1. ผมจะไม่เขียนว่า เท อฺวิ เนื่องจากมันยุ่งยาก อ่านยาก เข้าใจยาก โดยเฉพาะกับผู้สนใจโทโฮหน้าใหม่
2. ผมจะพูดออกเสียงชื่อเธอว่า เท อฺวิ ทุกครั้ง ถ้าท่านได้ยินว่า อิ หรือ วิ ก็แสดงว่าท่านฟังผิดไปเอง
3. ในภาค 8 ผมจะเขียนว่า เทวิ เนื่องจากท่าน ZUN กำกับไว้ว่า Tewi
4. ภาคอื่นๆหลังจากภาค 8 ท่าน ZUN เขียนว่า Tei ดังนั้นผมจะเขียนว่า เทอิ
จึงแจ้งให้ทราบโดยทั่วกัน
เซเบอร์คุง สาวกโทโฮธรรมด๊า~ธรรมดา
.........................................................................................................................................................................................
Tewi & Tei
